نحوه استفاده و نگهداری از شیرسردکن

تمامی فراورده های لبنی محصول شیر خام می باشند که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از شیرخام و یا فراورده های آن حاصل میشوند. همانطور که میدانید محصولات لبنی جایگاه ویژه ای در زنجیره غذایی ما انسان ها دارند و به صورت روزانه آنها را مصرف میکنیم. به همین دلیل تولید شیرخام و روش های نگهداری و فراوری آن بسیار مهم می باشد.

متأسفانه شیرخام عمر بسیار محدودی دارد و به سرعت باید مصرف و یا فراوری شود در غیر اینصورت فاسد میشود. بدین منظور برای جلوگیری از رشد باکتری ها در داخل شیرخام، پس از دوشیدن آن را در داخل مخازن نگهداری شیر و یا همان شیرسردکن ها ذخیره میکنند.

دستگاه شیرسردکن به سرعت دمای شیرخام را به 3 الی 4 درجه سانتی گراد می رساند و به صورت مداوم آن را هم میزند. بدین طریق فرصت کافی ایجاد میشود تا بتوان قبل از فاسد شدن شیرخام آن را مصرف و یا فراوری کرد. در این مقاله از سایت دکتر قشلاق نحوه استفاده و نگهداری از شیرسردکن را توضیح میدهیم.

دستگاه جوجه کشی شتر مرغ ۱۶ تایی

اهمیت رعایت بهداشت در استفاده از مخازن نگه داری شیر خام

در زمان استفاده از شیرسردکن حفظ بهداشت شیر و عملکرد صحیح دستگاه در خنک کردن شیر بسیار مهم می باشد. در ساخت این مخازن نگهداری شیر از استیل استنلس استفاده میشود تا بدنه هیچ گونه تغییری در طعم و رنگ شیر خام ایجاد نکند یا باعث فاسد شدن آن نشود. اما اگر کوچکترین آلودگی میکروبی یا باکتریایی به داخل مخزن دستگاه راه پیدا کند و مخزن آلوده شود، باعث فاسد شدن سریع شیرخام داخل مخزن خواهد شد. لذا قبل از استفاده، شست و شوی داخل مخزن با آب مفید خواهد بود و انجام این کار مانع افزایش بار میکروبی شیر خواهد شد.

برای جلوگیری از ورود آلودگی به داخل مخزن شیرسردکن اصولا درب آنها را به شکل یکپارچه طراحی میکنند تا جای هیچ درز و شکافی باقی نماند. البته برای جلوگیری از آلوده شدن شیر کیفیت ظرف حمل شیر و بهداشت آن نیز مهم می باشد. لذا شیر از همان ابتدای دوشیدن دام و تا زمان مصرف و فراوری باید به صورت کاملا بهداشتی جمع آوری و نگهداری شود.

نحوه نصب شیرسردکن

مخازن خنک کننده شیر خام به طور کلی در دو شکل ظاهری ایستاده و یا خوابیده طراحی میشوند. عموم شیرسردکن های فروشگاهی مثل شیرسردکن 100 لیتری به صورت ایستاده تولید میشوند. شیرسردکن های خوابیده معمولا در کارخانجات لبنیاتی و یا ماشین های حمل شیر مورد استفاده قرار میگیرند و نحوه نصب جداگانه ای دارند.

اما نصب شیرسردکن ایستاده بسیار راحت است و در واقع همانند یخچال ایستاده در داخل فروشگاه نصب میشود. برای نصب این دستگاه نیازی به پایه نیست چون دستگاه به شکلی طراحی شده که شیر تخلیه آن ارتفاع کافی دارد و به راحتی میتوان زیر آن ظرف قرار داد.

اما در زمان نصب این دستگاه باید به چند نکته توجه کنید:

اولا اینکه دستگاه باید بر روی یک سطح مسطح و به صورت صاف و تراز شده نصب شود. ثانیا برای عملکرد بهتر موتور دستگاه بهتر است که شیرسردکن همانند یخچال فاصله کافی با دیوار داشته باشد و کنار وسایل گرمایشی مثل بخاری و غیره نصب نشود.

با رعایت این نکات به راحتی میتوانید از شیرسردکن استفاده نمایید. کافی است که پس از مستقر نمودن دستگاه در محل، آن را به برق شهری وصل نموده و به داخل مخزن آن شیرخام اضافه کنید. بر روی شیرسردکن یک ترموستات جهت تنظیم دمای شیر موجود می باشد که باید آن را بر روی 3 الی 4 درجه سانتی گراد تنظیم نمود.

همچنین همزن داخلی دستگاه هم به صورت خودکار و هم به صورت دستی قابل کنترل است. بدین معنی که در حالت معمول میکسر داخل مخزن هر 10 دقیقه یکبار شروع به چرخش نموده و شیرخام را هم میزند تا فاسد نشود. چون اگر شیر خام در داخل یک ظرف به صورت ثابت باقی بماند حتی در دماهای خنک باز هم خراب میشود.

در حالت دستی نیز کاربر به صورت دستی میتواند از طریق دکمه مربوطه همزن را بچرخاند.

لازم به ذکر است که در برخی نمونه های صنعتی از کنترلرهای هوشمند و دیجیتالی نیز بر روی شیرسرکن استفاده میشود. بدین صورت که اپراتور میتواند با وارد کردن مبلغ و یا حجم دلخواه از دستگاه شیرخام برداشت کند. قیمت این نوع شیرسردکن ها بیشتر از نمونه های معمولی میباشد.

نکته: در استفاده از تجهیزات سرمایشی مثل شیرسردکن ، یخچال و … بهتر است که پس از ثابت کردن دستگاه در محل به مدت چند ساعت آن را روشن نکنید. با انجام این کار گاز مبرد سیستم سرمایشی دستگاه به حالت تعادل و اولیه خود بر میگردد.

مدت زمان نگهداری شیر در شیرسردکن

در زمان استفاده از شیرسردکن نیز به مدت محدود میتوان شیرخام را تازه نگه داشت. مدت زمان قابل قبول برای نگهداری شیرخام در این نوع مخازن ها حداکثر 72 ساعت می باشد و پس از آن شیر فاسد میشود. دمای سرد فقط سرعت رشد باکتری ها را کُند میکند و آن را به تأخیر میاندازد. لذا حتی با دستگاه شیرسردکن هم شیر خام برای مدت زمان طولانی قابل نگهداری نیست. پس لازم است قبل از فرا رسیدن زمان انقضای شیرخام، آن را مصرف کنید.

در استفاده از شیرسردکن، شیرخام تازه را به شیر قبلی اضافه نکنید. گاهی اوقات ممکن است که کمی شیرخام در مخزن شیرسردکن باقی مانده باشد. در اینصورت پس از مدت کوتاهی باکتری های فعال در شیرخام کهنه شروع به رشد خواهند کرد. بنابراین اگر به داخل مخزن شیر تازه اضافه کنید، دیگر آن شیر برای مدت حداکثر 72 ساعت قابل نگهداری نخواهد بود و در مدت زمان بسیار زودتر ترش و فاسد خواهد شد.

لذا در صورتیکه مجددا میخواهید به داخل مخزن، شیرخام تازه اضافه کنید، بهتر است که از قبل یکبار مخزن را شست و شو دهید. برای شست و شوی مخزن استفاده از آب کفایت میکند. همچنین به هیچ عنوان نباید شیرخام دام های مختلف مثل گاو و یا گوسفند را با هم داخل یک مخزن بریزید. در صورتیکه در فروشگاه لبنیاتی و یا دامداری خود شیر دام های مختلف به بازار عرضه میکنید بهتر است شیرسردکن را به صورت چند مخزنه و یا دوقلو از سازنده آن سفارش دهید. در این صورت در هر یک از مخزن ها میتوان شیر یک نوع دام مختلف را نگهداری کرد. مخلوط کردن شیرخام گاو و گوسفند با هم باعث تغییر در مزه و کیفیت شیر میشود.

جمع بندی

در این نوشته از سایت دکتر قشلاق نحوه نصب و راهنمای استفاده از شیرسردکن را توضیح دادیم. در واقع استفاده از این نوع تجهیزات لبنیاتی اتوماتیک بسیار راحت بوده و نیاز به دانش و یا فن خاصی ندارد. کافی است که با رعایت اصول بهداشتی، دستگاه را در یک محیط تمیز و مناسب قرار دهید.