بررسی عوامل افزایش بار میکروبی شیر خام 

شیر یکی از انواع فرآورده های لبنیاتی محبوب و پرطرفدار می باشد که به دلیل ارزش غذایی بالا به صورت روزانه توسط تمامی مردم دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مهمترین مواردی که در رابطه با تمامی محصولات لبنیاتی باید در نظر گرفت و حساسیت بالای آنها می باشد به طوری که تحت تاثیر شرایط نامناسب و حضور هرگونه آلودگی به راحتی فاسد می شوند. با توجه به اهمیت شیر و خرید و فروش بالای آن، ما در این مقاله عوامل افزایش بار میکروبی شیر خام و اقدامات لازم برای جلوگیری از آلوده شدن آن را به طور کامل مورد بررسی قرار داده ایم.

اهمیت شرایط بهداشتی دام

یکی از مهم ترین عوامل افزایش بار میکروبی شیر خام، شرایط بهداشتی دام ها می باشد. ظهرو انواع بیماری عفونی مانند تب مالت و سل در کنار اورام پستان می تواند افزایش بار میکروبی در محصول حساس شیر را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

علاوه بر موارد ذکر شده عدم شست و شوی پستان ها دام قبل از شیردوشی از آنها نیز می تواند به راحتی حجم قابل توجهی از میکروب را به شیر انتقال دهد. این عامل در دامداری های سنتی بیشتر باید رعایت گردد.

برای دوری از آلودگی و میکروب، افراد صاحب نظر توصیه می کنند که موهای اطراف پستان ها و پشت را تمیزکاری نمایید تا بدین شکل محصول مورد نظر یعنی از گزند آلودگی های حاصل از مدفوع دام ها در امان بماند. بعد از تمیزکاری و شستن باید قسمت های مورد نظر را با حوله یا دستمال نرم به خوبی خشک کنید.

دستگاه جوجه کشی ۲۰۱۶ تایی

روش شیردوشی از دام ها 

از دیگر مواردی که به عنوان عوامل افزایش بار میکروبی شیر خام شود می تواند نحوه شیردوشی دام ها می باشد. افرادی که به صورت سنتی با استفاده از دستان خود اقدام به شیردوشی استخدام‌ها می‌کنند چنانچه نکات بهداشتی را رعایت نفرمایند و دستان آنها تمیز نباشد می‌تواند به راحتی انواع میکروب های بیماری زا و غیر بیماری زا را به شیر خام مورد نظر انتقال دهند.

بدون شک برخی افراد به دلیل صنعتی بودن فعالیت خود و همچنین افزایش دادن سرعت کار از دستگاه شیردوش گاو تک واحدی یا دوباره ای بهره گیری می کند. گاهاً دیده شده که در این حالت نیز استاندارد نبودن دستگاه و ایجاد ورم پستان زمینه لازم را برای ایجاد میکروب ها به وجود آورده است. شما به عنوان پرورش دهنده یا اپراتوری که از این دستگاه استفاده می کنید باید بعد از جداسازی لاینرها از یک دام و قبل از اتصال آن به دام دیگر با استفاده از آب ولرم و بدون مواد ضدعفونی کننده مکنده ها یا همان لاینر ها و همچنین خرچنگی را مورد شستشو قرار دهید.

یکی دیگر از نکاتی که بدون شک در شیوه سنتی و هم در شیوه صنعتی بسیار پر اهمیت است، رگ گیری قبل از دوشش است. به عبارت دیگر باید کمی از شیر جمع شده در پستان را قبل از اتصال مکنده های دستگاه، به زمین بدوشید چرا که تمیز نمی باشد.

تجهیزات لبنیاتی و شیردوشی 

ظرف شیر که تحت عنوان بیدونی شناخته می شود یکی از انواع تجهیزات لبنیات می باشد که از آن برای ذخیره سازی و نگهداری شیر خام و دیگر فرآورده های لبنیاتی استفاده می شود. با توجه به حساسیت بالایی شیر خام شما می بایست ابتدا ظرف شیر را به خوبی مورد شستشو داده و تمیز کاری کنید و سپس شیر دوشیده شده را به آن انتقال دهید .

هر بار بعد از استفاده از دستگاه شیردوش گاو یا گوسفند شما می بایست با استفاده از آب و مواد ضدعفونی کننده تمامی قطعات و مسیرهایی که شیر از آن عبور می کند را به خوبی بشویید و پاکسازی کنید. البته در عین حال باید دقت کنید که به هیچ عنوان مواد ضدعفونی کننده در هیچ کس مسیرهای یا داخل دستگاه باقی نمانده چرا که می‌تواند در دفعات بعد با شیر برخورد کرده و باعث تغییر حالت یا واکنش آن شود.

بهره گیری از صافی برای پوشش بیدون ها

برای جلوگیری از ورود میکروب به داخل شیر خام شما می بایست از تنظیف یا صافی برای پوشش دادن بیدون ها و ظرف شیر ها استفاده کنید. ورود هرگونه گرد و خاک و حشره به داخل شیر می تواند زمینه را برای ایجاد آلودگی و فاسد شدن به وجود بیاورد.

فرایند سرد کردن شیر خام 

یکی از مهم ترین عوامل افزایش بار میکروبی شیر خام عدم رعایت استاندارد سرد کردن شیر است.  اساساً شیر بعد از دوشیده شدن دارای دمای بالایی (حدوداً 37 درجه) بوده و در این حالت میکروب ها به راحتی می‌توانند در آن رشد کنند؛ برای جلوگیری از این مشکل شما می باید تمهیدات لازم برای کاهش دمای شیر (کمتر از 7 درجه) در سریع ترین زمان ممکن را در نظر بگیرید. اگر شیر بعد از دوشیده شدن در مدت 30 دقیقه طی فرایند خنک سازی با کاهش دما مواجه گردد؛ حجم قابل توجهی از میکروب های آن از بین می رود.

البته شما اگر همین شیر سرد شده را به مدت طولانی نگه دارید و سپس به کارگاههای لبنیات کارخانه ها ارسال کنید با توجه به حضور میکروپایل سرمادوست متاسفانه مجدداً امکان خرابی و فاسد شدن شیر وجود خواهد داشت. از این‌رو باید سرعت عمل را چاشنی اصلی کارتان قرار دهید.

شرایط بهداشتی تانکر های مخصوص حمل شیر

شیرهای دوشیده شده از دام ها بعد از خنک شدن به وسیله تانکرهای مخصوص حمل شیر به کارگاه های لبنیاتی و کارخانه ها ارسال می شوند. با توجه به حساسیت بالای این کار می‌بایست تانکرها هر بار بعد از انتقال شیر خام به وسیله مایع صابون – سود به طور کامل مورد شست و شو و پاکسازی قرار بگیرند. البته این مورد باید در فصل های گرم سال مانند تابستان با دقت بالایی رعایت شود چرا که شرایط لازم برای امکان تخم ریزی مگس ها در این دوره وجود دارد. معمولاً شرکت های سازنده تانکر حمل شیر از استیل دوجداره برای طراحی آن استفاده می کنند تا امکان بروز هرگونه مشکل یا نفوذ آلودگی به داخل تانکر را به حداقل برسانند. 

بهداشت آب دامداری 

بهداشت آبی که در دامداری ها به منظور شست و شوی ابزار و ظروف و همچنین نوشیدن دام ها استفاده می شود یکی دیگر از عوامل مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. آلوده بودن این آب و و میتواند به راحتی بار میکروبی شیر خام را افزایش دهد و مهمتر از همه زمینه لازم جهت ظهور انواع باکتری های خطرناک مانند سالمونلا و شیگلا را به وجود بیاورد.