انواع پوشش گلخانه و مزایا و معایب هر کدام
آشنایی با پوشش های گلخانه
گلخانه ها محیط های قابل کنترل و بسته می باشند که امکان پرورش و تولید میوه و گیاهان متنوع در آن وجود دارد. در گلخانه ها به دلیل استفاده از تجهیزات گلخانه ای برای ایجاد گرما توسط هیتر و ایجاد رطوبت لازم توسط دستگاه رطوبت ساز، در فصل های سرد هم قادر به رشد و پرورش محصولات مختلف می باشید.
می توان گفت از مهمترین اجزای تشکیل دهنده یک گلخانه، پوشش آن می باشد.
این پوشش ها انواع مختلفی داشته و در کیفیت های متفاوت تولید می شوند.
در انتخاب و خرید پوشش گلخانه باید چندین مورد از قبیل هزینه خرید و راه اندازی، مقاومت این کاور در برابر تغییرات دمایی و رطوبتی، پایداری و استحکام و میزان عبور نور از پوشش را در نظر گرفت.
یک پوشش گلخانه مناسب باید قادر به انتقال نور، جلوگیری از اتلاف انرژی و همچنین محافظت از درون گلخانه در برابر تگرگ و برف و تغییرات جوی باشد. پوشش های مختلف ویژگی ها و معایب خاص خود را دارند.
پوشش های مورد استفاده در گلخانه به میزان 78 الی 93 درصد می توانند نور مرئی را از خود عبور دهند و این میزن بستگی به نور مورد نیاز گیاه تحت کشت دارد.
زیرا نور شدید می تواند باعث نابودی یک گیاه خاص شود همانطور که نور کم هم می تواند باعث از بین رفتن انواعی از گیاهان باشد.
در این نوشته از وبلاگ دکتر قشلاق به بررسی انواع پوشش های گلخانه و ویژگی های مثبت و منفی هر کدام پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
گلخانه با پوشش شیشه ای
شیشه یکی از پوشش های متداول در ساخت گلخانه ها است. این کاور به راحتی نور را از خود عبور میدهد. شیشه ها مقاومت بالاتری نسبت به بیشتر پوشش ها دارند.
دانستن این نکته خالی از لطف نیست که شیشه با پوشش های رنگی مختلف، میزان نفوذ نور کمتری دارند.
همچنین ستون های مورد استفاده در گلخانه شیشه ای باید به اندازه کافی مستحکم باشند تا بتوانند وزن شیشه ها را تحمل کنند.
گلخانه های شیشه ای در دو نوع تمام شیشه ای و نصف شیشه ای هستند.
مزایای استفاده از پوشش شیشه ای در گلخانه ها
- عمر این نوع گلخانه نسبت به گلخانه با پوشش های دیگر در برابر شرایط جوی بیشتر است. شیشه ها در برابر برف و تگرگ مقاوم می باشند.
- نصب آسان و سریع این پوشش ها
- وضوح دید داخل گلخانه و زیبایی بی نظیر منظره کلی آن
- نفوذ پذیری بیشتر نور و گرما نسبت به پوشش های دیگر
- در برخی از گلخانه ها نوعی از شیشه به نام شیشه های حرارتی استفاده می شوند که از استحکام بالایی برخوردار می باشند.
معایب استفاده از شیشه به عنوان پوشش گلخانه
- میزان بالای اتلاف انرژی و گرما از طریق شیشه
- در صورت اتلاف زیاد انرژی و گرما، هیتر گلخانه هم بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد و در نتیجه هزینه برق و سوخت افزایش پیدا می کند.
- هزینه خرید و نصب شیشه های مستحکم و پایه های مناسب برای نگه داشتن آن ها بسیار بیشتر از پوشش های دیگر است.
ساخت گلخانه با پوشش پلی کربنات
این پوشش یک نوع از پلاستیک سخت و مستحکم است که شفاف نیز می باشد. کاربرد این پلی کربنات در سقف گلخانه، هم به صورت تک لایه است و هم به صورت دو لایه یا سه لایه می باشد.
یکی از ویژگی های پلی کربنات قابل انعطاف بودن آن است.
مزایای استفاده از پلی کربنات در ساخت گلخانه
پلی کربنات شفاف می باشد و به همین خاطر میزان عبور نور از آن بالا است. وزن پلی کربنات یک ششم شیشه بوده و قابلیت های مختلفی مانند بریدن، سوراخ کردن، فرو کردن میخ و اره کردن را دارد.
همچنین یکی از ویژگی های مثبت و مهم پلی کربنات، مانع شدن از عبور اشعه مضر ماورا بنفش است. بسیاری از گیاهان نسبت به اشعه فرابنفش حساس بوده و در برابر این اشعه آسیب می بینند.
اما در صورت ساختن گلخانه با پوشش پلی کربنات دیگر اشعه فرابنفش و مضر خورشید داخل گلخانه نفوذ نمی کند. دوام این مواد بالا بوده و تا 10 سال عمر می کنند.
پلی کربنات در برابر آتش نیز مقاوم تر از پلاستیک می باشد.
وزن این پوشش بسیار کمتر از شیشه بوده و به راحتی قابل نصب است.
این ماده از اتلاف انرژی و گرما جلوگیری می کند. به این صورت که در تابستان گرمای کمتری به داخل گلخانه راه پیدا می کند و در زمستان حداقل گرما از داخل به بیرون می رود.
معایب استفاده از پلی کربنات
با وجود مزایای بسیاری که این نوع پوشش دارد، دارای نقطه ضعف هایی نیز است.
یکی از معایب پلی کربنات، گرم شدن بیش از حد فضای زیر این ورق ها می باشد که در تابستان مشکل ساز بوده و مجبور می شویم گلخانه را خنک کنیم.
همچنین هنگام سوراخ کاری این ورق ها، بعضی وقت ها نقطه مورد نظر برای سوراخ کردن در سطح این پوشش می شکند.
در برابر تغییرات دمایی نیز پلی کربنات انبساط و انقباض می یابد. ضروری می باشد که در زمان نصب آن ها فریم های مناسبی بکارگیری شوند.
استفاده از ورق آکریلیک به عنوان پوشش گلخانه
شفافیت این پوشش بیشتر از شیشه است. با توجه به شفافیت بالا، میزان نور عبوری از این کاورها زیاد است.
ساختار این پوشش شبیه به پلی کربنات می باشد . تفاوتی که بین این دو وجود دارد این است که ورق های آکریلیک نسبت به پلی کربنات ها در برابر خش پذیری مقاومتر می باشند و همچنین فاقد ترکیب مضر بیس فتول اند.
گلخانه داران استفاده از آکریلیک را در ساخت گلخانه های دائمی تایید نمی کنند.
معایب و مزایای استفاده از ورق های آکریلیک
همانطور که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم یکی از ویژگی های مهم این ورق ها شفافیت بالای آن ها است که به خاطر این شفافیت بالا در ساخت پنجره هم کاربرد دارد.
همچنین این ورق ها نسبت به شیشه در برابر ضربات مستحکم تر هستند.
مزایای دیگر ورق های آکریلیک
- فرسوده نشدن در فضای باز
- ساخت و ساز آسان
- پایداری ابعاد زیاد و عدم کاهش حجم هنگام انبساط و انقباظ
- مقاوم بودن در برابر تغییرات ناگهانی دما
- مانع از نفوذ اشعه ماورا بنفش به داخل گلخانه می شود
معایب
- قابل احتراق در دمای بالاتر از 71 درجه سانتی گراد
- این محصول گرد و غبار زیادی به خود جذب می کند
- این ورق ها صاف هستند و فقط باید بر روی ورق های صاف نصب شوند.
استفاده از پلی اتیلن به عنوان پوشش گلخانه
پلی اتیلن از پرکاربرد ترین پوشش ها در ساخت گلخانه است. نور عبوری از پلی اتیلن 88 تا 90 درصد بوده و از شیشه کمتر می باشد.
استفاده از این پوشش یکبار مصرف است چون نور ماورا بنفش می تواند از آن عبور کند. همین موضوع باعث کاهش ماندگاری و استحکام این ماده شده و همچنین باعث تیرگی، شکنندگی و در آخر پارگی پوشش گلخانه می شود.
در برخی از مدل ها بر روی پلی اتیلن ها لایه ضد اشعه فرابنفش نصب می کنند که در این صورت عمر مفید این کاور ها حداکثر تا 3 سال افزایش می یابد.
توجه کنید که پلی اتیلن در برابر تگرگ و برف مقاومت چندانی ندارد. در مواردی حتی بارش برف سنگین بر روی پلی اتیلن های دولایه نیز باعث پارگی آن شده است.
از نکات منفی دیگر این پوشش ها، هدر رفتن انرژی و گرما از طریق ورق های پلی اتیلن می باشد.
همچنین باعث ورود بیش از اندازه گرما به داخل گلخانه هم می شود که این کار باعث برهم خوردن تامین و تنظیم گرمای گلخانه است که یا گرمای بیشتری وارد می کند و یا هنگام سرد شدن هوا بیشتر گرما را بیرون می دهد.
برای آشنایی با گرمایش استاندارد گلخانه مقاله اصول تامین گرمای گلخانه را بخوانید.
پلی اتیلن ها باعث می شوند که رطوبت داخل گلخانه بیش از حد مورد نیاز افزایش یابد و به دلیل تبدیل رطوبت به قطره های آب و ریزش آن ها از سطح کاور ها به روی گیاهان، باعث سوختگی یا بیماری های دیگر در گیاهان شود.
به همین دلیل بسیار مهم است که دما و رطوبت داخل گلخانه همیشه تحت کنترل بماند و از دستگاه های تهویه هوای مناسب مانند فن و هواکش گلخانه استفاده شود.
نکته مثبت استفاده از پلی اتیلن به عنوان پوشش گلخانه، قیمت پایین و ارزان آن است. این کاور برای چارچوب های دائمی گلخانه یا گلخانه های منحنی و فصلی مناسب می باشد.
جمع بندی
در این نوشته از وبلاگ دکتر قشلاق ، انواع پوشش های مناسب برای استفاده در ساخت گلخانه و معایب و ویژگی های مثبت هر کدام را مورد بررسی قرار دادیم. شما بزرگواران از قسمت دیدگاه ها سوالات و نظرات خود را با ما در میان بگذارید.