logo
صنایع ماشین سازی دکتر قشلاق
صنایع ماشین سازی دکتر قشلاق

در مورد یخ خشک و کاربردهای عجیب آن بیشتر بدانید

یخ خشک چیست

یخ خشک چیست و چه کاربردهایی دارد و چگونه یخ خشک درست کنیم؟

یخ خشک نام دیگر دی اکسید کربن جامد می باشد که به دلیل خاصیت سرمازایی بالا از آن استفاده های متنوعی میشود. یخ خشک ماده ای غیر سمی ولی غیر قابل خوردن می باشد. کربن دی اکسید یک نوع گاز بی رنگ بوده که بوی نسبتا تندی دارد. اولین بار ون هلمونت به وجود این گاز نامرئی پی برد.

یخ خشک چیست؟

این گاز در دمای منفی ۷۸ درجه سانتی گراد متراکم شده و به ماده سفید رنگ تبدیل میشود. یکی از ویژگی های جالب یخ خشک تصعید شدن سریع آن میباشد. در حقیقت یخ خشک در دمای منفی هفت درجه و یا گرم تر از آن به صورت مه سرد تصعید میشود و هیچ گونه مایع و یا اثر نم و رطوبت از آن باقی نمی ماند. با این مقاله همراه دکتر قشلاق باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد یخ خشک در اختیار شما قرار دهیم .

طرز ساخت یخ خشک با استفاده از کپسول آتش خاموش کن

همان طور که می دانید کپسول آتش خاموش کن دارای محتوای گاز دی اکسید کربن فشرده می باشد. حال اگر یک کپسول حاوی گاز فشرده co2 با فشار حداقل ۷۵ بار، به صورت وارونه در دمای ۳۱ درجه سانتی گراد قرار بگیرد و شیر خروجی آن باز شود، گاز دی اکسید کربن داخل کپسول به شکل یخ خشک از آن خارج خواهد شد. این واکنش به دلیل فرایند خفگی و کاهش ناگهانی فشار گاز دی اکسید کربن داخل کپسول ایجاد میشود. در حقیقت گاز co2 داخل کپسول در اثر افت ناگهانی فشار، دچار افت شدید دمایی میشود که در نتیجه آن گاز co2 به فاز جامد تغییر حالت میدهد.

دستگاه جوجه کشی خانگی 96 تایی

طرز تهیه یخ خشک صنعتی

برای تولید انبوه یخ خشک، نخست گاز co2 را در درون مخازن بزرگ تحت فشار قرار میدهند. در این مرحله به هنگام فشرده سازی، عملیات خنک سازی نیز بر روی گاز دی اکسید کربن انجام میگیرد. در نتیجه این عملیات گاز دی اکسید کربن به مایع تبدیل میشود. سپس فشار درون مخزن کاهش داده میشود تا دی اکسید کربن داخل آن منبسط شود. در اثر این کاهش فشار دمای دی اکسید کربن مایع نیز بسیار پایین می آید و سپس دی اکسید کربن به جامد تبدیل میشود.

مزایای یخ خشک نسبت به یخ حبه ای

ما در زندگی روزمره خود استفاده وسیعی از تجهیزات سرمایشی همچون یخساز و یا یخچال های فریزر برای تولید یخ حبه ای می نماییم. چرا که یخ حاصل از این دستگاه ها قابل خوردن بوده و برای خنک سازی سریع مایعات و نوشیدنی ها و مصارف متعدد بکار می رود. یخ خشک تفاوت زیادی با یخ معمولی دارد.

این ماده به هیچ عنوان نباید مستقیما با پوست تماس پیدا کند زیرا باعث آسیب شدید آن ناحیه میشود. برای همین در امر پزشکی در برخی موارد برای برداشتن ضایعات گوشتی و زیگیل ها و … از یخ خشک استفاده میشود. یخ خشک کاربردهای بسیار مفید دیگر نیز دارد. از مهمترین مزیت های این یخ نسبت به یخ معمولی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • در اثر ذوب شدن این یخ، هیچ نوع مایع و یا اثر خیسی از آن باقی نمی ماند.
  • این یخ باعث تغییر مزه و یا بوی مواد غذایی نمیشود.
  • سرمای ناشی از یخ خشک بسیار سریع و بالاتر از یخ معمولی می باشد.
  • یخ خشک چگالی بالاتری نسبت به یخ حبه ای دارد که باعث شده وزن آن بسیار سبک باشد و حمل و نقل راحت تری داشته باشد.

مزایای یخ خشک نسبت به یخ معمولی

از یخ خشک چه استفاده هایی میشود؟

عدم ایجاد خیسی و سرعت سرمایشی بالا باعث شده در صنایع و مشاغل مختلف از یخ خشک استفاده گسترده ای شود.  از مهمترین موارد کاربرد یخ خشک باید به موارد زیر اشاره کرد:

  1. برای انتقال مواد شیمیایی و کاهش سرعت واکنش های شیمیایی در صنعت پزشکی، نفت و … از یخ خشک استفاده میشود.
  2. به منظور سردسازی مواد خاص بدون نیاز به یخچال در بخش پزشکی و آزمایشگاهی، صنایع هوایی و … یخ خشک کاربرد دارد.
  3. یخ خشک در صورت تماس با سطوح باعث سرد شدن سریع آن و خشک شدن ذرات موجود بر روی سطح میشود. تمیز کاری سطوح روغنی و یا آلاینده های چسبیده به سطح با یخ خشک بسیار راحت می باشد.
  4. یخ خشک باعث انقباض فلزات شده و برای رفع گودی فلزات ضربه دیده از آن استفاده میشود.
  5. برای خنک سازی مایعات و نوشیدنی ها نیز از یخ خشک می توان بهره برد.
  6. در صنعت سینما برای ایجاد جلوه های ویژه و مه از یخ خشک استفاده میگردد.
  7. در صنایع غذایی برای نگه داری مواد خوراکی و در صنعت نوشابه سازی، پخت حجیم نان و صنعت روغن از یخ خشک بهره گرفته می شود.
  8. تزریق یخ خشک به ابرها باعث بارور شدن و بارش باران می گردد همچنین این روش باعث از بین رفتن آلاینده های جوی نیز میگردد. برخی از کشورها بدین شیوه عمل میکنند.
  9. برای جرم گیری و رسوب زدای سطح کاشی ها و همچنین کندن کاشی ها می توان از یخ خشک بهره برد.
  10. برای به دام انداختن پشه ها و همچنین از بین بردن لانه جوندگان و حشرات موذی می توان از یخ خشک استفاده کرد.
نکات مهم به هنگام استفاده و نگهداری از یخ خشک

یخ خشک دمای بسیار پایینی دارد و نباید مستقیما با پوست تماس پیدا کند. زیرا تماس این ماده سرمازا با پوست باعث انجماد سریع سلول ها و ایجاد حالت سوختگی میشود. لذا در استفاده از این ماده باید احتیاط نمود. توصیه میشود به هنگام برداشت یخ از بسته بندی آن حتما از دستکش های مخصوص و یا ابزار کمکی استفاده کنید.

یخ خشک حالت جامد گاز دی اکسید کربن می باشد. غلظت بالای این گاز در محیط های سربسته باعث تنگی نفس و حتی خفگی میشود. بنابراین در صورت تصعید حجم بالایی از یخ خشک در یک محیط می بایست حتما تهویه کافی در آنجا صورت بگیرد.

دی اکسید کربن جامد تمایل زیادی به حالت گازی دارد. این ماده در برابر جریان ها هوا به سرعت تصعید میشود. بهتر است که یخ خشک با چندین لایه روزنامه و سپس یک لایه پلاستیک پوشانده و در داخل یخدان یونولیتی قرار بگیرد. از قرار دادن یخ خشک در فریزر خوداری کنید. زیرا دمای بسیار پایین یخ خشک باعث آسیب دیدن ترموستات یخچال خواهد شد. در صورت عایق بندی مناسب یخ خشک به مدت ۷ الی ۸ ساعت قابل نگه داری می باشد.

یخ خشک با تمام مزایایی که دارد برای مصارف خوراکی مقرون به صرفه نیست. زیرا قیمت این ماده سرمازا، گران میباشد. بنابراین برای مصارف خوراکی و خنک سازی نوشیدنی ها بهتر است که از یخ معمولی و یا یخ حبه ای استفاده کنید. برای تولید یخ حبه ای نیز  شما به یک دستگاه یخساز حبه ای و یا یخچال فریزر نیاز خواهید داشت.

دیدگاه‌ها (0)

*
*